وقتی که در رابطه با مرزگذاری در رابطه صحبت می‌شود، ذهن اکثر افراد ناخودآگاه به سمت محدودیت‌ها و مرزهایی که مانع می‌شوند، جدا می‌کنند و آزادی را از انسان‌ها می‌گیرند، می رود. اما آیا واقعاً مرزگذاری در روابط نوعی محدودیت است؟ یا می‌توان با کمک مرزگذاری راهی برای حفظ احترام، سلامت روان و افزایش صمیمیت پیدا کرد. در این محتوا به صورت کامل تعیین حد و مرز در رابطه را بررسی می‌کنیم و به مفهوم مرزگذاری در روابط انسانی می‌پردازیم و کنار هم یاد می‌گیریم که چگونه بدون ایجاد فاصله صمیمیت را حفظ و تقویت کنیم.

مرز چیست؟ تعریف کاربردی مرزگذاری 

در ساده‌ترین تعریف، مرز به معنای داشتن خط مشخصی است که مالکیت، حریم یا مسئولیت را از دیگری جدا می‌کند. در روابط انسانی مرزها مشخص می‌کنند که چه چیزی برای ما قابل قبول است و چه چیزی نیست، یا اینکه تا کجا مایلیم دیگران در زندگی ما دخالت کنند یا چگونه مایلیم با ما صحبت و رفتار شود. 

مرزها قرار نیست باعث ایجاد فاصله شوند، بلکه کمک می‌کنند افراد بهتر با یکدیگر تعامل و رابطه داشته باشند. وجود مرزبندی در روابط باعث جلوگیری از سوء تفاهم و دخالت‌ های ناخواسته و تنش‌ ها خواهد شد.

آیا مرزگذاری مساوی با محدودیت است؟ یا آزادی در قالب آگاهی؟ 

خیلی از افراد تصور می‌کنند که تعیین حد و مرز در رابطه مساوی با محدودیت است. اما باید بدانید که حد و مرز در رابطه به معنای مرزهای جغرافیایی یا تابلوهای ممنوع نیست.

مرزگذاری در روابط شخصی دقیقاً برعکس با محدودیت است. برای مثال چراغ قرمز چهارراه که حرکت‌ها را محدود می‌کند، باعث ایجاد نظم و امنیت می‌شود. بدون همین مرزهای ساده، هرج و مرج و سردرگمی می‌توانند جای روابط سالم را بگیرند. مرزها نه برای دوری از یکدیگر، بلکه برای نزدیک شدن به آگاهی بیشتر افراد تعیین می‌شوند.

چرا مرز گذاری در روابط عاطفی ضرورت دارد؟

تعیین حد و مرز در رابطه عاطفی جزو الزامات است. به همین علت توصیه می‌کنیم همه افراد آن را جدی بگیرند. برخی از مهمترین دلایل تعیین حد و مرز در رابطه عبارتند از:

  • جلوگیری از دخالت بی مورد خانواده و دوستان
  • حفظ حریم شخصی و استقلال در رابطه
  • پیشگیری از دلخوری های ناگفته و واکنش‌های ناگهانی 
  • کمک به درک متقابل و تعیین مسئولیت‌ها 

هر رابطه عاطفی که مرز نداشته باشد، مستعد دخالت، سوء تفاهم و حتی فروپاشی خواهد بود. پس همه افراد به خصوص زوجین این مورد را جدی گرفته و در تعیین آن کوشا باشند.

مرزگذاری در چه روابطی لازم است؟

جالب است بدانید که مرز گذاری در رابطه فقط مختص روابط عاطفی نبوده و فقط زوجین نیستند که باید آن را جدی بگیرند. بلکه در روابط دیگر نیز داشتن حد و مرز الزامی است. این روابط را در جدول زیر بررسی می‌کنیم؛

نوع رابطه توضیحات
خانوادگی تعیین دخالت والدین در تصمیم‌گیری‌ها، نحوه مشورت گرفتن، بیان نظرها
دوستانه مشخص کردن زمان، نوع کمک‌ها، احترام به حریم خصوصی
کاری تعیین مسئولیت‌ها، حد صمیمیت، نحوه تعامل حرفه‌ای
رابطه با شریک زندگی حفظ حریم فردی، نحوه حل اختلاف، ارتباط با اطرافیان

انواع مرزهایی که می‌توان در رابطه مشخص کرد! 

برای اینکه مرزگذاری در رابطه مشخص کنید، باید با انواع مرزها آشنا شوید. مرزها در حوزه‌های مختلفی قرار می‌گیرند که شامل موارد زیر می‌شوند؛

  1. مرزهای احساسی:

من دوست ندارم در جمع تحقیر یا مسخره بشم.

وقتی ناراحتم، به من فضا بده تا خودم برگردم.

  1. مرزهای ارتباطی:

در زمان دعوا فحاشی قابل‌قبول نیست.

درباره مشکلات رابطه فقط بین خودمون صحبت کنیم.

  1. مرزهای خانوادگی:

خانواده‌ها نباید در مسائل بین ما دخالت کنند.

اگر با من مشکل داری، با مادرم صحبت نکن.

  1. مرزهای زمانی و مکانی:

زمان شخصی من محترم باشه.

اتاق خواب محل گفتگو درباره اختلافات نباشه.

  1. مرزهای مالی:

تصمیم‌گیری‌های مالی باید مشترک انجام بشه.

قرض گرفتن از دوستان بدون مشورت، قابل قبول نیست.

اصول و روش‌های مرزگذاری 

برای مرزگذاری در روابط باید بدانید که این کار را چگونه انجام دهید و با اصول و روش‌های آن آشنا باشید. مرزگذاری نیازمندی ارتباط شفاف و صادقانه است. برای این کار بهتر است که اقدامات زیر را انجام دهید؛

  • خودشناسی داشته باشید: باید بدانید چه چیزهایی شما را ناراحت یا اذیت می‌کند و از خودتان شناخت کاملی به دست بیاورید. 
  • صراحت و مهربانی را به صورت همزمان داشته باشید: با لحن غیر تهاجمی خواسته‌های خود را بیان کنید. برای مثال؛ بگویید من دوست دارم اگر مشکلی پیش آمد مستقیم با خودم در میان بگذاری نه با کس دیگر.
  • مرزها را به توافق تبدیل کنید: گفتگو داشته باشید تا بتوانید رمزگذاری دوطرفه انجام دهید نه صرفاً اعمال قدرت. 
  • پافشاری با احترام: در صورتی که رمز گذاری شما نادیده گرفته شد، محترمانه اما قاطعانه مجدداً آنقدر تکرارش کنید تا همه متوجه شوند برای شما اهمیت دارد.

زیرا مرز نداشتن مساوی با شروع بحران است.  رابطه‌ای که از ابتدا مرز مشخص نداشته باشد، دیر یا زود وارد بحران خواهد شد. برای مثال وقتی دوست یا اعضای خانواده وارد بحث شخصی می‌شوند و ناگهان واکنش تندی از شما می‌بینند یا حتی شریک عاطفی‌تان فکر می‌کند رفتاری درست است اما شما ناگهان از آن رفتار عصبی می‌شوید، همه و همه بازتاب عدم ایجاد مرز گذاری هستند. اگر از قبل مرزها را شفاف نکنید، بروز سوء تفاهم، دلخوری و قطع رابطه اتفاق می‌افتد.

مثال‌های واقعی از مرز گذاری موفق 

برای اینکه بتوانید بهتر فرایند مرزگذاری در رابطه را انجام دهید، آشنایی با برخی مثال‌های واقعی می‌تواند کمک کننده باشد. این مثال‌ها شامل موارد زیر می‌شوند؛

  1. زوجی که تصمیم گرفته‌اند هیچ موقع بحث‌های جدی را در حضور فرزندان یا خانواده مطرح نکنند. 
  2. دوستی که به دوست صمیمی اش می‌گوید، من روزهای جمعه را برای استراحتم گذاشتم. لطفاً زنگ نزن مگر اینکه موضوع فوری پیش بیاید. 
  3. همکاری که مشخص می‌کند در خارج از ساعت کاری به پیام‌های کاری پاسخ نمی‌دهد. 

همین مرزهای کوچک تاثیرهای بسیار بزرگی در زندگی و روابط انسانی خواهند داشت.

سخن آخر

برخلاف تصور عامه مردم، مرزگذاری به معنای دشمنی نیست. بلکه دعوتی برای داشتن تعامل و روابط سالم‌تر است. شما با مرزگذاری قطع رابطه نمی‌کنید بلکه امنیت عاطفی خود را حفظ می‌کنید تا بیشتر و بهتر در کنار طرف مقابل باشید. در نتیجه می‌توان گفت مرزگذاری نشانه بلوغ عاطفی و احترام به خود است و یکی از پایه‌های اصلی ارتباط سالم در هر نوع رابطه‌ای به حساب می‌آید.

تفاوتی ندارد رابطه شما عاطفی، خانوادگی،  کاری یا دوستانه باشد. هرجا که ارتباط برقرار می‌کنید، مرزگذاری در رابطه را انجام دهید تا جلوی خرابی و قطع رابطه گرفته شود. ما در مجموعه دریچه آگاهی جهت ایجاد مرزگذاری بهتر و آگاهانه به شما کمک می‌کنیم.