ساختن خانواده‌ ای حمایتگر دغدغه خیلی از افراد می‌باشد. زیرا خانواده اصلی‌ترین محیطی است که فرد در آن رشد پیدا کرده و تربیت می‌شود. پس خیلی اهمیت دارد. ساختن خانواده حمایتگر شاید در ظاهر ساده به نظر برسد. اما خیلی از ما تجربه روشن و مشخصی از زندگی در چنین خانواده‌ای نداشتیم. پس برای به وجود آوردن آن باید به درک صحیحی از مفهوم خانواده حمایتگر برسیم. 

مفهوم خانواده حمایتگر چیست؟

به منظور ساخت خانواده‌ ای حمایتگر باید بدانید خانواده حمایتگر فضایی است که کودک در آن احساس امنیت واقعی می‌کند. حتی وقتی که دچار اشتباه می‌شود یا با معیارهای اجتماعی مطابقت ندارد نیز، در چنین خانواده‌ای احساس امنیت و آرامش خواهد داشت.

 در این خانواده کودک یاد می‌گیرد که بدون ترس از قضاوت یا طرد شدن، خودش را دوست داشته باشد. خانواده حمایتگر یعنی خانه‌ای که فرزندان فقط به زندگی کردن فکر می‌کنند نه اینکه چگونه خوب باشم تا دیگران مرا بپذیرند.

چگونه یک خانواده حمایتگر بسازیم؟

برای ساختن خانواده‌ ای حمایتگر باید صبر و حوصله زیادی به خرج دهید. زیرا این هدف زمان بر بوده و نیازمند تلاش، توجه و همدلی است. خانواده حمایتگر محیط امن و گرم را فراهم می‌کند تا اعضا در آن احساس پذیرش،  امنیت و ارزشمندی داشته باشند. از جمله اقداماتی که به ساخت یک خانواده حمایتگر کمک می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره داشت؛

  • ایجاد ارتباط موثر: بهتر است که با دقت به حرف‌های اعضای خانواده گوش دهید و به هیچ عنوان قضاوت نداشته باشید. به جای سرزنش یا داد زدن، احساسات خود را با جملاتی مانند من احساس می‌کنم یا اینطور بهتر است، بیان کنید. سعی کنید تا حد امکان به تفاوت‌ها احترام بگذارید.
  • تقویت اعتماد و صداقت: یکی از بهترین راه هایی که برای ساختن خانواده‌ ای حمایتگر می‌تواند موثر باشد، تقویت اعتماد و صداقت است. به این شکل که اگر قولی به فرزندتان می‌دهید، سعی کنید حتماً به آن عمل کنید و یا وقتی دچار اشتباه می‌شوید مسئولیت آن را پذیرفته و از فرزندتان عذرخواهی کنید. 
  • حمایت عاطفی و روانی: خیلی مهم است که اعضای خانواده در زمان موفقیت و شکست پشت هم باشند و به هر فرد نشان دهید که وجودش در خانواده ارزشمند است. هر عضو خانواده ممکن است که با چالش‌هایی در زندگی اش روبرو شود. به جای تحقیر یا بی‌اهمیت دانستن این چالش‌ها، حتماً همدلی و کمک را در دستور کار قرار دهید. 
  • داشتن زمان مشترک: برگزاری فعالیت‌های خانوادگی و گروهی مانند: غذا خوردن دور هم، بازی کردن، سفرهای کوتاه، گفتگو یا حتی سفرهای کوتاه می‌تواند به ساخت خانواده حمایتگر کمک کند.
  • مرزهای سالم و حمایتگرانه: فضای خانواده  حمایتگر سراسر احترام به حریم خصوصی است. زیرا هر فرد نیاز دارد که فضای شخصی خودش را داشته باشد. شما باید بین آزادی و مسئولیت ایجاد تعادل کنید تا به رشد سالم افراد خانواده کمک کنید.

تفاوت خانواده معمولی با خانواده حمایتگر 

برای ساختن خانواده‌ ای حمایتگر باید تفاوت خانواده معمولی با خانواده حمایتگر را بدانید که در ادامه با یک جدول این تفاوت‌ها را شرح داده‌ایم؛ 

ویژگی خانواده معمولی  خانواده حمایتگر
ارتباطات ممکن است سطحی یا گهگاهی باشد. عمیق، مداوم و بر پایه گوش دادن و درک متقابل
بیان احساسات اغلب سرکوب‌شده یا کنترل‌نشده تشویق به بیان سالم و محترمانه احساسات
حل تعارض با سکوت، دعوا یا نادیده گرفتن حل می‌شود. با گفتگو، احترام و تلاش برای درک متقابل
سطح اعتماد ممکن است کم یا شکننده باشد. بالا، پایدار و متقابل
حضور و همراهی اعضا ممکن است هر کس مشغول کار یا گوشی خود باشد. اعضا زمان باکیفیتی با هم می‌گذرانند.
پذیرش و احترام به تفاوت‌ها گاهی با قضاوت یا فشار همراه است. تفاوت‌های فردی پذیرفته شده و محترم شمرده می‌شود.
پشتیبانی در بحران‌ها ممکن است حمایت ضعیف یا همراه با انتقاد باشد. حمایت واقعی، همدلی و حضور مؤثر در زمان نیاز
تشویق و انگیزه ‌دهی کمتر اتفاق می‌افتد یا فقط در موفقیت‌هاست. تشویق مداوم در مسیر تلاش، نه فقط نتیجه نهایی
احساس امنیت روانی ممکن است اعضا احساس ناتوانی یا تنهایی کنند. اعضا احساس ارزش، حمایت و امنیت عاطفی دارند.

ویژگی‌های کلیدی خانواده حمایتگر

ساختن خانواده حمایتگر زمانی رخ می‌دهد که شما ویژگی‌های خانواده حمایتگر را بشناسید. برخی از این ویژگی‌ها به شرح زیر می‌باشند؛

  1. امنیت عاطفی: در خانواده حمایتگر کودک و دیگر اعضا در هر شرایطی چه موفقیت و چه شکست، احساس پذیرفته شدن و دوست داشتنی بودن دارند.
  2. احترام به احساسات و خواسته‌ ها: در خانواده حمایتگر احساسات اعضا جدی گرفته شده و هر فرد این حق را دارد که آزادانه و بدون ترس از هرگونه قضاوت در رابطه با نیازها و خواسته‌های خود صحبت کند. 
  3. گفتگوی سالم به جای سکوت یا دعوای سرد: درگیری یک امر طبیعی است. اما خانواده حمایتگر به جای قهر، سرزنش یا سکوت‌های طولانی و بی‌دلیل، با گفتگوی سازنده و محترمانه به حل ریشه‌ای مسئله کمک می‌کند. 
  4. رعایت مرزها و حریم شخصی: در فضایی که خانواده حمایتگر حضور داشته باشند، والدین بدون اجازه وارد حریم شخصی فرزندان خود نمی‌شوند و فرزندان نیز با الگو گرفتن از والدین احترام به مرزهای دیگران را می‌آموزند. محبت و حمایت با کنترلگری و دخالت اشتباه گرفته نمی‌شود.
  5. حضور آگاهانه والدین: در خانواده حمایتگر والدین نه بیش از اندازه کنترلگرند و نه بیش از اندازه بی‌تفاوت. آن‌ها در زمان نیاز در دسترس بوده و در زمان بی‌نیازی استقلال فرزندان خود را می‌پذیرند و تقویت می‌کنند.

خانواده حمایتگر چه تاثیری بر روی فرزندان می‌گذارد؟

خانواده‌ای که حمایتگر باشد، می‌تواند فرزندان با عزت نفس بیشتری تربیت کند. فرزندانی که توانایی ابراز احساسات خود را داشته و ضمن داشتن استقلال، حس تعلق به خانواده را نیز در قلبشان دارند. در خانواده حمایتگر فرزندان جوری تربیت می‌شوند که مهارت حل مسئله و برقراری روابط سالم را داشته باشند.

سخن آخر

ساختن خانواده‌ ای حمایتگر باعث می‌شود تا افراد زندگی با کیفیت‌تری را تجربه کنند و احساس بهتری از حضور در خانه و کنار خانواده داشته باشند. پس خیلی مهم است که موارد ذکر شده در این مطلب را جدی بگیرید. اگر دوست دارید شما هم داشتن چنین خانواده‌ای را تجربه کنید و احساس می‌کنید که نیاز به مشورت و راهنمایی بیشتر دارید، ما در مجموعه دریچه آگاهی پاسخگوی سوالات و ابهامات شما هستیم.