ذهنیت قربانی بودن چیست؟
5دقیقه
آنچه در این مقاله می‌خوانید [پنهان‌سازی]
برای اینکه بدانید ذهنیت قربانی بودن چیست؟ باید مفهوم اصلی این موضوع را درک کنید. فردی که ذهنیت قربانی دارد، بر این باور است که دائما قربانی شرایط، افراد و سیستم بوده و توانایی داشتن هیچ کنترلی بر زندگی خود را ندارد. این گونه افراد روی ناعدالتی‌های زندگی و نادیده گرفته شدن توسط دیگران تمرکز می‌کنند و تا حد امکان مسئولیت های شخصی خود را انکار کرده و به گردن دیگران می‌اندازند و دیگر را مقصر می‌دانند. برای شناسایی راحت تر افرادی که ذهنیت قربانی دارند، به جملاتی که تکرار می‌کنند دقت کنید. این جملات عبارتند از: من همه چیز را فدا کردم اما کسی قدر ندانست، هیچ وقت کسی قدر گذشت های من را درک نمی‌کند و….
ذهنیت قربانی چه انگیزه های پنهانی دارد؟
فردی که دچار احساس قربانی شدن در زندگی است، قطعا انگیزه های مختلفی را دنبال می‌کند که این انگیزه ها شامل موارد زیر می‌شوند؛
- منافع روانی: در مرکز توجه بودن، بر انگیخته کردن احساس دلسوزی دیگران نسبت به خود، اجتناب از قبول مسئولیت در تصمیمات سخت، توجیه شکست‌ها و کمبودهای زندگی
- منافع اجتماعی: انتظار دریافت خدمات یا حمایت بیشتر از اطرافیان، ایجاد احساس گناه در دیگران جهت کنترل رابطه.
ذهنیت قربانی چه تاثیرات مخربی دارد؟
اگر نمی‌دانید تاثیرات مخرب ذهنیت قربانی بودن چیست؟ باید بدانید که این ذهنیت نه تنها زندگی خود فرد را با اختلال مواجه می‌کند، بلکه باعث چالش‌ها و اتفاقات ناگوار زیادی برای روابط و اطرافیان فرد مورد نظر نیز خواهد شد. برخی از این تاثیرات مخرب عبارتند از؛
- توقف رشد شخصی فرد و مقاومت برای تغییرات جدید.
- احساس درماندگی دائمی و کاهش اعتماد به نفس.
- ایجاد تنش و خستگی برای اطرافیان به علت رفتارهای پرخاشگرانه و طلبکارانه فرد با ذهنیت قربانی.
- دوری دیگران از فرد مورد نظر به علت انرژی منفی زیاد.
چرا ترک ذهنیت قربانی دشوار است؟
ترک احساس قربانی شدن در زندگی، نسبتا سخت و دشوار است. مهمترین دلایلی که باعث می‌شوند فرد نتواند ذهنیت خود را از بین ببرد، راحت بودن نقش قربانی است. دقیقا نقش قربانی را بازی کردن شبیه به نشستن روی یک صندلی گرم و نرم است که فرد را از مواجهه با واقعیت دور نگه می‌دارد. علاوه بر این، فردی که احساس قربانی بودن دارد، از تغییر و رشد می‌ترسد. زیرا پذیرش مسئولیت و تغییرات به معنی دوری از بهانه ها است.
نشانه های اختلال ذهنیت قربانی
افراد با ذهنیت قربانی با نشانه های مختلفی مواجه می شوند. جهت آگاهی از اینکه علائم ذهنیت قربانی بودن چیست؟ به موارد زیر توجه کنید.
- احساس دائمی قربانی بودن
- سرزنش دیگران
- عدم پذیرش مسئولیت
- حق به جانب بودن
- عدم توانایی در ایجاد روابط سالم
- احساس حقارت و نبود اعتماد به نفس
- مظلوم نمایی
- دفاع جویی بیش از اندازه
- نا امیدی و یأس
- عدم توانایی برای حل مشکلات
اگر با این نشانه ها روبرو شدید، نگران نشوید، کافی است که برای درمان اقدام کنید و بپذیرید که این ذهنیت، نوعی اختلال است که با تمرین، خودآگاهی و درمان، به طور کامل درمان می‌شود و از آن پس، ذهن و روح آرام تری خواهید داشت.
راهکارهای تغییر ذهنیت قربانی
برای تغییر ذهنیت قربانی راهکارهای مختلفی وجود دارد. اگر دچار این مشکل هستید یا عزیزی دارید که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کند، به راهکار های زیر توجه داشته باشید؛ خودآگاهی
بهتر است که شناخت کاملی نسبت به خود پیدا کنید. قبل از هر تغییری مهم است که الگوهای فکری و رفتاری خود را بشناسید. برای اینکار انجام برخی اقدامات موثر است. برای مثال؛ تهیه دفترچه و ثبت موقعیت هایی که در آن احساس قربانی بودن دارید. پرسیدن از خود: آیا واقعا نمی‌توانستم هیچ یک از بخش های این وضعیت را کنترل کنم؟
مسئولیت پذیری
درست است که شرایط بیرونی تاثیر خیلی زیادی دارد اما شما در نهایت برای انتخاب واکنش ها، آزادید! بجای اینکه بگویید کسان دیگر باعث شدند من آنطور رفتار کنم، بگویید خودم تصمیم گرفتم که چگونه رفتار کنم! در مواجهه با مشکلات کوچک، تا حد امکان راه حل ها را نوشته و اجرا کنید. تمرین داشته باشید که شما مسئول انتخاب ها و تصمیمات خود هستید، نه هیچ کس دیگر!
تعیین مرزهای سالم
خیلی از افراد قربانی، به علت عدم توانایی در نه گفتن، خود را اذیت می‌کنند. برای حل این مشکل، نیازهای خود را اولویت بندی کنید. برای مثال تعیین کنید که حتما هفته ای یک روز برای خودتان وقت بگذارید. در مقابل خواسته های غیر منطقی و خلاف اعتقاداتتان، از جملاتی مانند: متاسفانه امکان کمک ندارم یا موافق نیستم استفاده کنید. تا حد امکان از داشتن ارتباطات سمی که شما را در نقش قربانی نگه می‌دارند، بپرهیزید.
درمان
اگر با راهکارهای بالا مشکل قربانی شدن در زندگی حل نشد، باعث به سراغ درمان تحت نظر متخصص بروید. برای تغییر الگوهای فکری غلط، روانشناس از روش های درمانی شناختی رفتاری کمک می‌گیرد. حتما با یک مشاور در ارتباط باشید تا به طور کامل این مشکل در روح شما ریشه کن شود. مجموعه دریچه آگاهی با نیروهای متخصص در خدمت شماست!
درمانگر با بهره گیری از تکنیک های مختلف مانند بحث منطقی، تجسم و تمرین های رفتاری به شما کمک می‌کند تا صحت و سقم طرحواره های ذهنی خود را به چالش بکشید. در نتیجه باورهای واقع بینانه تر جایگزین ذهنیت قربانی خواهند شد. در نتیجه می‌توانید به توسعه مهارت های اجتماعی بپردازید و روابط به مراتب باکیفیت تر و سالم تری را تجربه کنید.
سخن آخر
در این محتوا به طور کامل دانستید ذهنیت قربانی چیست؟ و چگونه می‌توان آن را برطرف کرد. اما موضوع مهمی که وجود دارد، این است که تغییر چنین ذهنینی یک شبه رخ نمی‌دهد. هر زمان که احساس کردید به دام این الگوی رفتاری افتادید، خود را سرزنش نکرده و از خودتان بپرسید حالا چکاری می‌توانم انجام دهم؟ سپس مجددا به مسیر برگردید.
باید بدانید قربانی بودن یک انتخاب است نه تقدیر شما! تا وقتی که به منافع پنهان در این نقش تکیه کنید، امکان تغییر وجود ندارد. در صورتی که جرئت رویارویی با مشکلات زندگی را نداشتی، نمی‌توانی دیگری را مقصر بدانی! ما در مجموعه دریچه آگاهی کنارتان هستیم تا این ذهنیت را از ذهن شما پاک کنیم و زندگی بهتری را برایتان به ارمغان بیاوریم.
